De voorbije dagen werd herhaaldelijk melding gemaakt van oorlogsmisdaden die in Oekraïne zouden gepleegd zijn. Over het bestaan ervan en over de verantwoordelijken kunnen we weinig met zekerheid stellen. Voor de beoordeling van dergelijke zware misdrijven heeft de internationale gemeenschap één bepaalde instelling bevoegd gemaakt : Het Internationaal Strafgerecht (ICC), gevestigd in Den Haag. Deze instelling moet in alle onafhankelijkheid en onpartijdigheid de aanklachten over oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid onderzoeken. Het is essentieel dat dergelijk onderzoek gebeurt door een onafhankelijke rechtbank die ook de nodige middelen daartoe heeft.
En daar knelt het schoentje. In de verklaringen van de openbaar aanklager van het ICC over het Oekraïne onderzoek konden we lezen dat het onderzoek problemen ondervindt door een gebrek aan middelen. Het is inderdaad een gekend gegeven dat het ICC qua middelen niet rijkelijk bedeeld is en daardoor vaak keuzes moeten maken wat wel en wat niet wordt vervolgd. Als burger vinden we het soms al lastig als kleine criminaliteit niet wordt vervolgd. Wat dan te zeggen over het feit dat sommige van de ergste misdaden niet vervolgd worden?
Toch is een oplossing niet moeilijk te bereiken. Het gebrek aan middelen hoeft geen echt probleem te blijven en vergt geen grote procedures. Niets belet de staten en de EU om extra middelen te geven aan het ICC. Dat is perfect mogelijk. Zoals veel instellingen van de Verenigde Naties zijn vrijwillige bijdragen mogelijk. En waarom zou België hier niet het voortouw in nemen ? België heeft het belang van het ICC al onderstreept. Nu kan het de daad bij het woord voeren. En waarom zou de EU en zouden de EU lidstaten niet volgen? De voorbije jaren heeft de EU van mensenrechten en van het respecteren van de rechtstaat een belangrijk principe gemaakt. Waarom dan nu niet het effectief afdwingen er van mogelijk maken? Waarom zouden we wachten ?
Voor de kwaliteit van het onderzoek is snelheid zeer essentieel. Er moet vlug gewerkt worden. En met efficiënte middelen. Bewijzen moeten kritisch onderzocht worden. Dat alles vergt middelen die er vlug moeten zijn. De oproep is duidelijk : breng een beweging van staten op gang die financieel dit zo belangrijk onderzoek ondersteunen. Verontwaardiging is niet genoeg. Middelen moeten er tegenover staan.
Waarop wachten we ?
