Het nieuwe gerechtelijke jaar is van start gegaan.
Meer dan mij lief en gewoon is overvalt me wat angst.
In de eerste plaats omdat de uitvoerende macht, de rechterlijke definitief lijkt overgenomen te hebben.
Meer en meer overheerst de politieke ruimte, met zijn demagogen en populisten, vaak zonder gêne, met het kompas op strategie en eigenbelang. De rechter wordt als stoorzender beschouwd, zelfs in die mate dat politiek geritsel niet meer mag worden onderzocht of bestraft.
De gerechtelijke wereld staat voor een enorme uitdaging om deze tendens te keren. Daarvoor is wel veel nodig.
In de eerste plaats moet het zijn eigen geloofwaardigheid herstellen. Visie, zin voor urgentie en zichzelf durven in vraag stellen zijn hierbij leidraad . Ook moet de magistratuur meer en beter communiceren over haar levensbelangrijke rol. De taal en de boodschap moeten helder zijn.
De enkele keer dat we de magistraten hoorden ging het over het pensioen. Een terecht protest, daar niet van, maar op het spandoek mocht best wat meer.
Zo is het rijk van “The Rule of Law” stilaan uit. Straatsburg en het mensenrechtenhof lijken verder weg dan ooit. Iemand die met een vervolging voor drugshandel wordt geconfronteerd krijgt vandaag geen bescherming meer van de rechtsregel. Het is een gevaarlijke tendens de toepassing van de rechtsregel aan te passen aan het soort misdrijf of perceptie.
En al zeker als de macht van de media in framing en sensatie ligt.
De rechterlijke macht dient op haar onafhankelijkheid te staan, met de wet en de internationale verdragen als basis en bijhorende duiding zodat het een eigen smoel en stem krijgt. De axioma’s van verstarde geesten mogen op de schop.
Het zal daarentegen zaak zijn om open te staan voor de vele nieuwe ontwikkelingen die zich aandienen in disciplines andere dan juridische. Ook de reorganisatie van de verloren maanden juli en augustus moet zich dringend voltrekken.
Op die manier herwin je vertrouwen, en wat bindt en herstelt is precies vertrouwen.
Het plan van de minister van justitie om een overkoepelende taskforce op te richten om de overbevolking in de gevangenissen tegen te gaan, is al een goede aanzet. Het zal inderdaad samen moeten gebeuren.
Samen zullen we het ook weer doen binnen VS Advocaten.
Hoe meer mensenrechten onder druk komen te staan, hoe meer VS Advocaten er toe zal doen.
Ik zag op de teambuilding van afgelopen vrijdag een groep jonge advocaten en ondersteunende medewerkers met veel enthousiasme, passie, creativiteit en doorzettingsvermogen.
The team isn’t built, it’s battle-ready…
Geen berg mag te hoog zijn.
Walter Van Steenbrugge
1 september 2025