Zij die, zoals Walter Van Steenbrugge, onwettigheden, beïnvloeding en een volkomen gebrek aan respect voor de slachtoffers hebben aangekaart, werden, ook door sommige vertegenwoordigers van de rechterlijke orde, als fantasten of complotdenkers afgeschilderd.
Media en tal van magistraten en advocaten speelden op de man en orakelden over de goede werking van justitie. Vier dagen na de publicatie van het boek van Walter Van Steenbrugge (Operatie kerk, voorgesteld in oktober 2023), werd door het federaal parket een perscommuniqué verstuurd, waarin de afwezigheid van de slachtoffers werd goedgepraat. Hun aanwezigheid was niet noodzakelijk.
De besluitvorming van de Hoge Raad voor Justitie is hierover kristalhelder. De slachtoffers moesten uitgenodigd worden. Tot drie keer toe werd hier gefaald. De Hoge Raad gebruikt niet het woord clandestien, maar bevestigt de onwettelijkheid. De slachtoffers werden genegeerd. In zijn boek hekelde Van Steenbrugge dat de voorzitter van de KIB die de stukken terug bezorgde aan de kerk, nooit had mogen zetelen. De Hoge Raad bevestigt dit zonder meer en begrijpt niet dat het federaal parket hier niet tegen optrad. Van complottheorie is er geen sprake meer. Wat blijft, is grote verontwaardiging dat dit allemaal mogelijk is geweest.
De Hoge Raad stelt ettelijke dysfuncties vast. Om van te duizelen. De Hoge Raad kan zelfs niet ontkennen dat er sporen van beïnvloeding waren: tussenkomst van de minister van Justitie, ongewone inmenging van de Brusselse procureur-generaal, een contact met het Vaticaan, een gesprek met de advocaat van het bisdom. Het passeert allemaal de revue. Deze sporen konden niet verder onderzocht worden omdat het Brussels parket-generaal en het federaal parket hun interne communicatie weigerden ter beschikking te stellen.
De scheiding der machten (de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke) en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht zijn essentieel voor een rechtsstaat. In ons grondwettelijk stelsel houdt dat vooral in dat er voldoende controle op elke macht moet zijn. Het dient benadrukt dat het de democratie siert dat een dergelijke grondige controle op de rechtsgang doorgevoerd kon worden. Maar hier mag het niet stoppen. De onderzoekscommissie moet het werk afmaken. Twee acties dringen zich op.
ONDERSTE STEEN BOVENHALEN
Als de Hoge Raad stelt dat de interne communicatie tussen de parketten niet werd meegedeeld, moet de onderzoekscommissie zelf optreden. De onderzoekscommissie kan optreden als onderzoeksrechter. Dat is in het verleden al gebeurd. Er is daarvoor ook een specifieke procedure voorzien. Het lijkt me dus evident, gezien de inhoud van het rapport van de Hoge Raad, dat de onderzoekscommissie onmiddellijk deze stukken in beslag laat nemen. De onderste steen moet bovengehaald worden. Het is de rechtsstaat zelf die ter discussie staat.
Ten tweede kan de Kamer van Volksvertegenwoordigers de minister tot actie dwingen. De Kamer van Inbeschuldigingstelling heeft in 2021 het federaal parket teruggefloten omdat het een groot deel van het dossier wou afsplitsen wegens verjaring. Daar behoren ook de beelden van seksueel misbruik van minderjarigen van gewezen bisschop Vangheluwe toe, die zogezegd geen beelden van seksueel misbruik van minderjarigen zouden zijn. De speurders van de gerechtelijke politie dachten daar anders over maar werden teruggefloten. De Kamer moet de minister verplichten zijn injunctierecht te gebruiken en op die manier het federaal parket eindelijk verplichten te doen wat hoort: de daders vervolgen en de slachtoffers eindelijk gerechtigheid brengen.
Er is mijn kantoorgenoot te grote daden- en profileringsdrang aangewreven. Ik kan alleen maar hopen dat hij en het kantoor hun inspanningen nog opvoeren en hun punt nog scherper zullen maken. Ik heb enigszins het gevoel dat die hoop wel vervuld zal worden. Tot spijt van wie het benijdt.
